Boxviolet in the studio

Never quit!

A blast from the past

Nén, bóp, hay đè...trời ơi là trời!

Bất cứ giá nào củng phải có, LA2a

Thường thường khi tôi đi vào một studio pro thật sự ở đâu, một chuyện tôi thấy lúc nào củng giống nhau là họ có rất nhiều, đủ loại compressor và limiter. Hay hỏi tại sao âm thanh nhạc của thị trường Mỷ nghe cao hơn nhiều, đây củng là một lý do tại sao. Họ củng dùng Protools, Nuendo, Cakewalk, hay là Cubase như nhửng studio khác, mà âm thanh production của họ nghe rất là mạnh, ấm, và 'rộng' hơn nhửng CD làm từ studio ở Vietnam. Hỏi tới chuyện tại sao thì có bao nhiêu là cách trả lời, từ căn bảng cho tới cái suy nghỉ hay style của kỷ sư. Bao nhiêu mà kể.

Đối với tôi là cách hiểu và dùng compressor/limiter rất quan trọng cho một kỷ sư âm thanh. Biết được sự ảnh hưởng của compressor cho một track của mình và sau đó khi track đó đem vô mix với các track khác trong bản nhạc đó.

Khi còn đi học, ông thầy hay dặn đám nhóc tụi tôi 2 luật rất quan trọng khi nói tới compressor.

#1. nếu không biết nên dùng hay không...đừng dùng
#2. không có sách hay quy định ở đâu nói cách nào là cách 'đúng' để dùng compressor.

Cả đám học trò đều có cặp mắt 'nai vàng ngơ ngác' khi nghe 2 luật này từ thầy của mình. Ai củng nghỉ đi học là để biết 'mánh' của phòng thâu cách dùng compressor.


Tôi nghe hết rồi, từ mấy anh em nhạc sỉ bạn...compressing, compressor, nén, bóp, hay đè...trời ơi là trời! Kỳ này tôi sẻ giảng nghỉa một tí căn bảng nhưng trước khi bước vô vấn đề này, xin bỏ hết nhửng động từ trên mà bạn nghỉ nó giải thích compressor làm cái gì...quên hết là vừa.


Compression hay compressor: Dùng để giảm bớt dynamic range của âm thanh. Dynamic ragne, tôi tạm dịch là năng lượng của âm thanh. Nó là tỉ lệ hay còn gọi là sự khác biệt giửa âm thanh lớn nhất cho tới âm thanh nhỏ nhất, mà không bị distortion. Ảnh hưởng của compression là làm cho một phần nào của âm thanh, trong bản nhạc, lớn thành 'nhẹ' hơn chứ không phải nhỏ lại. Và làm cho một phần nào của âm thanh nhỏ lớn hơn chứ không phải mạnh hơn. Khó hiểu nhỉ! Nhưng bạn đừng tự làm nó phức tạp thêm, cứ nghỉ như vậy được rồi.
Giống như một cái sai của máy vi tính, mọi người hay nói compress hay convert .Wav audio qua MP3, nhưng thật ra nên suy nghỉ là 'công trình giảm bớt thông tin thanh số' hơn là nén xuống MP3.


Tôi hay giảng nghỉa compression là như thế này. Nếu bạn hiểu rằng compression giảm bớt dynamic range thì còn có nghỉa là compression lấy bớt khoản cách của âm thanh lớn nhất và âm thanh nhỏ nhất. Như vậy có phải vị trí của âm thanh lớn nhất bây giờ sẻ 'gần' hơn vị trí của âm thanh nhỏ nhất. Dể hiểu. Vì hai vị trí này bây giờ gần hơn, có phải âm thanh sẻ nghe rỏ hơn và gọn hơn...chứ không phải bị nén lại.

Còn cách dùng thì bạn cứ theo 2 luật ở trên. Nói đúng hơn nên biết cá tính của từng loại compress tại vì mổi hảng hay loại compressor đều khác cách làm và sẻ tạo ra một âm thanh hay mấy ông 'nội' kỷ sư pro hay khoe rằng...nó cho tao một màu khác.

Đó chỉ vậy thôi, bạn nên tự tìm lấy cá tính 'mảu' (hahaha) nhạc hay style mix của mình và chọn compressor theo ý và kinh nghiệm của bạn. Nếu các bạn nhạc sỉ đi vô studio dù có Protools ngon, hay microphone, preamp ngon, loa ngon, hay là phòng đẹp mà không thấy ít nhất 3 cái compressor (hardware chứ không phải plug in's)...chạy thật lẹ!

Trần Duy

Liêu ý: bạn có muốn tin hay không cái đó tùy bạn!

Convolution Reverb

Một vấn đề khó khăn cho tôi kỳ rồi làm âm thanh cho một cuốn film là ông đạo diển đem tôi vô cái công trình này rất là muộn khi cuốn phim đả làm xong từ lâu. Người kỷ sư âm thanh trước tôi đả làm hư hết gần 90% của âm thanh thâu tại phim trường. Không có mặt từ đầu của công trình làm cuốn phim này, tôi phải gặp rất nhiều khó khăn. Tôi không biết được hay hiểu được ý của DP và art director. Tôi chỉ có dựa vào locked cut của cuốn phim và ông đạo diển không muốn tôi dựa vào nhửng âm thanh mà field recorder dùng, vì đả sai hết.
Một cách (trong nhiều cách...hahaha) tôi dựa vào để giúp mình tìm được âm thanh của cảnh là convolution reverb. Một loại reverb rất là cần khi làm âm thanh cho phim. Trong công trình này, tôi dùng plug in của Altiverb LX TDM và Sony DRE-S777 hardware qua Digital I/O's (đồ mượn của một post studio).

Convolution reverb là phương cách công thức điện toán để tính reverb đúng theo không gian hay phòng của địa điểm đó. Bằng cách dùng một âm thanh thâu hay sample của không gian tại địa điểm bạn muốn có. Tôi thí dụ bạn có thể dùng công thức của impulse response để chỉnh cái parameter của reverb của bạn trong không gian của phòng khách, ngoài trời, trong sân bay, và bất cứ chổ nào. Tùy theo cảnh của phim tôi đang làm âm thanh tôi có thể tính đúng theo reverb của cảnh đó, để có cảm giác âm thanh thật sự hơn trong cảnh phim đó.

Trong một cảnh đối thoại trong phim, 2 tài tử đang ở trong dưới hầm đá đối thoại với nhau. Tôi không có mặt tại phim trường nên không biết cái phản ứng hay ảnh hưởng của âm thanh khi cuộc đối thoại đó trong hang đá. Dùng Altiverb và một cặp Earthworks TC30 để đo impulse response, tôi đo tại một hang đá gần giống như cảnh trong phim. Từ đó tôi chỉnh lại parameter của reverb, chỉ chỉnh lại một chúc vì hang đá tôi đo trong mùa đông ở Mỷ lạnh mà cảnh trong phim quay lúc mùa hè tại miền nhiệt đới ở Vietnam, rất quan trọng.

Tôi không hết lời góp ý về Altiverb LX TDM vì chương trình này nghiên về phim hơn là Sony DRE-S777 nghiên về music production.

...Chúc bạn may mắn,

Trần Duy

NYMF...SI

Tôi còn nhớ được một cú điện thoại của Phú "nẩu" gọi đầu năm 2007 nói , "tao cần mượn cặp Neve Preamp của mày," Phú nói tiếp, " trên đường đem xuống, mày tiện đường cầm luôn cho tao cặp loa ngon ngon mà mày không xài, cái M149, và cái Manley Vox Box để tao thâu bass. Ờ, đừng quên cái ribbon microphone mà mày hay khoe, để tao thử coi nó co ngon như mày nói không." Cái đầu mìng hơi bị quay một tí nhưng lấy lại bình tỉnh và tự nghỉ, ủa sao 'bạn bè gì kỳ vậy?' Cả năm trời không thấy nó hỏi thăm, đùng một cái gọi hỏi mượn đồ...mà toàn đòi thứ xịn không thôi. Tôi củng ngoan ngoản cầm đồ xuống studio của Phú để xem nó đang 'phá' cái gì, may ra học lóm tí 'kỷ sảo phòng thâu' (câu này học từ Vietnam). Tôi quen Phú lâu lắm rồi, hơn 12 năm nay. Lúc tôi gặp anh...à quên nó, Phú và Đức (Derek, con trai của Nhạc sỉ Tùng Giang) mới ra trường kỷ sư âm thanh. Mình thấy có thêm 2 thằng điên như mình đi học cái nghề đếch có ai biết và hay bị nói móc hỏi, 'học chi vậy...cái nghề lọa rứa." Lúc đó Phú chỉ nói rằng hắn viếc nhạc mà chẳng có studio Vietnam nào chịu thâu và hiểu cách thâu nhạc rock...mà rock Vietnam nửa mới khổ chứ. Tức quá Phú đi học làm kỷ sư để tự thâu cho mình. Thằng ngu thiệt, nhưng gan quá sá nên tôi phải làm bạn cho được. Phú ra đươc 2 CD tự thâu và produced dưới tên "Phượng", rất là ấn tượng (chử này củng học từ Vietnam). Phú là kỷ sư theo kiểu old school, anh chỉ dùng máy analog và băng gốc, mà dùng rất là giỏi. Cho tới bây giờ tôi và đám bạn vẩn cho CD của Phú là rất lạ, hay, và hơi khùng!!! Ấn tượng (hay là ấn đại?) Sau 8 năm vắng mặt, Phú nói rằng anh sẻ ra một lúc 2 CD nửa trong năm 2007 và 2008. Tôi nhất định phải chạy xuống coi anh làm việc trong studio. Phú cho tôi và Thiện nghe CD anh mới xong. Thiện thì lắc đầu nói, " tao hết ý kiến, để tao nghe thêm mấy tháng nửa." rồi cầm CD đi luôn...không trả tiền. Tôi thì kỷ hơn nhiều nên bây giờ chỉ lo critic về hình chụp của cô ca sỉ của Phú, rồi mới tới nhạc sau, hẹn Phú "nẩu" thêm mấy tháng nửa. Chúc mừng Phú nhiều may mắn, nói chơi vậy thôi chứ rất mừng bạn đả trở lại với phòng thâu và sáng tác nhạc. Nhạc bây giờ bế tắc quá đi (câu này học từ chợ Lớn), tôi biết CD của anh sẻ đem một tí gió mát cho anh em.

Trần Duy

Neve 4081 Quad Mic-EquinoxShadowHills-Neve 33609

Hôm nay là ngày tốt, tháng tốt...bạn Luke tôi gởi cho xem cái hình của "hàng" mới của bạn. CHỊU THUA HOÀN TOÀN!

Dramastic Audio Obisdian Compressor

Mấy "cụ" kỷ sư tôi gặp hay nói..."thằng nào biết dùng compressor, thằng đó ngầu lắm.' 'Thiệt không?' tôi hỏi. Trong khi đó tôi toàn thấy mấy cụ dùng compressor để cho track của mấy cụ không bị over load hay nghe to lên...và khi to lên lầm là nó dày thêm, trong khi thật ra nó mỏng lại, thiệt mà. Xài riết quen tay vì không hiểu 100% cái khả năng của một compressor là gì và cái hại của nó đến tới âm thanh của mình. Compress xong thấy mất bass, đem EQ vô để thêm bass, càng làm càng...chết!

Nghe kỷ nhe, tại sao CD bạn nghe ở Vietnam, nghe rất là lớn và ngộp thật là ngộp. Bỏ reverb vô củng chẳng giúp được gì cả.

Ok, blog này không phải blog chửi mà là blog chỉ hàng xịn. Các bạn của tôi có biết rằng khi bạn dùng compressor, nó sẻ mất cái cảm giác của stereo field không? vậy bạn tưởng tượng trong mix của bạn có tới 10-25 track mà mổi track đều có compressor insert? Đúng rồi, to và ngộp...nhiều khi lạnh ngắc.

Dramastic Audio Obisdian Compressor

Cám ơn đám bạn của Luke tại Vintage King Audio tại LA, tôi có cơ hội mượn được cái Obisdian Compressor xài đúng...1 tiếng ( bạn bè gì kỳ! ). Nói đúng hơn tụi nó không muốn ai rờ tới hàng xịn của tụi nó. Nhưng tôi thử insert cái compressor này vô master buss insert của bàn mix API của tôi và Protool session. Tuy chỉ một thời gian ngắn, tôi thấy Obisdian gần như trong veo, không làm mất màu của mix của mình. Stereo field của mix thi vẩn y nguyên không bị xập xuống như cảm giác âm thanh mono. Luke nói với tôi rằng cái compressor này không làm mất bass của mình và vẩn giử bass mình...chắc và rộng. Chúng tôi đều đồng ý rằng khi 'siết' cái compressor này, phản ứng của nó rằng...màu, mập theo kiểu Led Zeppelin, và rất cá tính....HAHAHAHA! dỉ nhiên rồi, máy dùng VCA Gain reduction cell mà.

giá $2750.00 đôla


Trần Duy